Wat is pelgrimeren? Natuurlijk, je denkt snel aan de Camino de Santiago. Aan te voet een pittige lange tocht afleggen. Aan slaapzalen met snurkende mede-pelgrims. Aan blaren. En spirituele ervaringen. Maar dan nog: wat ís pelgrimeren? Of persoonlijker: wat betekent pelgrimeren voor jou? En betekent het voor mij hetzelfde als voor jou?
Ik vind het zinvol om stil te staan bij die op het eerste gezicht ‘open deur-vraag’. Als ik een pelgrimstocht aanga wil ik daar goed over nagedacht hebben. Ongetwijfeld zal het antwoord zich voor een deel pas tijdens de tocht laten kennen. Maar daarnaast heb ik ook de behoefte om vooraf stil te staan bij mijn eigen intentie en om woorden te geven aan mijn hoogstpersoonlijke ‘waarom´.
foto hierboven, v.l.n.r.: presentatrice Tess en pelgrims Lidwien, Nadia en Niko.
Sint-Jacobsdag in Den Haag
Afgelopen vrijdag kreeg ik een inkijkje in het Waarom van andere pelgrims. Het was 25 juli en dat is officieel Sint-Jacobsdag. De Grote of Sint-Jacobskerk in Den Haag organiseerde voor de tweede keer een avondvullend programma hierover. Dit jaar deden ze dit in samenwerking met het Nederlands Genootschap van Sint Jacob. Ik werd getriggerd door de aangekondigde ‘pelgrimspraat’ waarbij verschillende pelgrims ervaringen zouden delen. Wat ben ik te weten gekomen over hun Waarom? Aan de hand van een aantal citaten van hen duik ik erin.
foto hiernaast: voorafgaand aan het avondprogramma kon je een Sint-Jacobswandeling lopen door Den Haag.
‘Je maakt een ontwikkeling door.’
Pelgrim Niko liep het Olavspad in Noorwegen. Hij gaf aan dat hij bij pelgrimstochten – het Olavspad was niet zijn eerste tocht – de stilte zoekt en dat voor hem een pelgrimstocht een manier is om bij zichzelf te komen. In zijn Waarom herken ik mijn eigen verlangen naar stilte. Ik heb vele wandelvrienden leren kennen en houd graag contact. Maar lopen doe ik het meeste en het liefste alleen. Om bij mijn eigen stilte te komen.
Niko inspireerde ook door te laten zien dat je mag kiezen voor alleen-zijn, ook in je relatie met anderen. Zo liep hij niet samen met zijn vrouw- zij vloog naar het eindpunt van het pelgrimspad, en daar ontmoetten zij elkaar weer. Ook in relatie je eigen passies blijven volgen, en niet alles hoeven delen- dat spreekt mij aan.
Niko heeft meegewerkt aan een documentaire over het Olavspad. De documentaire heet The path to Nidaros en is van Hilse de Groot. Klik hier voor meer informatie en streamen.
‘Alles kan iedere seconde veranderen, dus geniet van de kleine dingen’
Dit mooie citaat komt van Leoni Jansen (rechts op de foto). Zij liep meerdere keren naar Santiago. De eerste keer ‘hardcore’ met rugzak en slaapzalen en tegenwoordig een, zoals zij het zelf noemt, ‘Santiago-light’ met bagagevervoer en hotels. Heerlijk, dat zij daar niet moeilijk over doet- want je moet helemaal zelf weten hoe je je pelgrimstocht inricht.
Dat alles iedere seconde kan veranderen is iets wat ik de afgelopen jaren in hoog tempo ondervond. Mijn vader onverwacht overleden, mijn moeder met dementie naar het verpleeghuis en ik nam ontslag na een onverkwikkelijkheid op mijn werk. Sindsdien ben ik mij er nog meer dan voorheen bewust van dat alles letterlijk iedere seconde kan veranderen. Dat zekerheden zo zeker nog niet zijn. En dat wie je lief zijn je zomaar kunnen ontglippen. Genieten van kleine dingen én van de mensen om je heen is iets wat ik extra ben gaan koesteren.
Een andere cultuur leren kennen
Pelgrim Lidwien liep de 88 tempelroute van Japan. Meerdere keren benadrukte zij de respectvolle omgang in de Japanse cultuur. Niet te luidruchtig zijn, elkaar vriendelijk corrigeren als je iets verkeerd doet, de bekende buigingen, de teleurstelling bij Japanse hotelmanagers als buitenlandse gasten zomaar niet op komen dagen. Een pelgrimstocht in een ander land betekent ook je verhouden tot een andere cultuur. En juist als pelgrim ben je soms afhankelijk van anderen. Je water is misschien op, je zoekt een slaapplaats, je bent de weg kwijt, je wordt ziek. Hoe zou ik daarmee omgaan in een ‘vreemde’ omgeving? Ga ik mij groot houden? Klap ik dicht? Of kan ik mij overgeven aan ‘the kindness of strangers’? Iets waar ik nog niet veel over na had gedacht, maar wat mij nu zeker een mooi en interessant aspect lijkt van een pelgrimstocht.
‘My dear, it’s not about suffering.’
Tot slot een luchtiger citaat – of juist niet? Tijdens een moment van twijfel over het pelgrimeren zei een hospitalera tegen Leoni Jansen: ‘My dear, it’s not about suffering.’ Het klonkt alsof deze hospitalera haar bijna ‘toestemming’ gaf om ook te mogen genieten van de pelgrimage. En dat deed Leoni, met avonden vol Spaanse wijn en heerlijk giechelen met anderen op de slaapzaal. Waarop een medepelgrim op de slaapzaal vrolijk zei: ‘And at home they think we are suffering!’ Laat ook het plezier toe, dat is iets wat ik mijzelf ook gun. Ik kan makkelijk de diepte opzoeken, overal lang over nadenken en zoeken naar betekenis. Dan is het juist ook belangrijk om af en toe tegen jezelf te zeggen dat het ook gewoon léuk mag zijn.
Overigens deelde Leoni naast het plezier van pelgrimeren ook een stil-makend moment waarop zij tijdens het pelgrimeren voetstappen achter zich hoorde, maar niet werd ingehaald. Er bleek niemand te lopen. En zij? Zij hoorde de stem van haar vader in haar oor. Hij was toen al lang overleden. Het bleek een keerpunt in haar leven, waarover zij ook schrijft in haar boek.
Pelgrimeren heeft vele kleuren
Wat neem ik mee van deze mooie avond, waarop nog zoveel méér werd gedeeld (waar ik misschien een andere keer op terug kom)?
Dat ik een pelgrimstocht graag in mijn eentje aanga. Ik zie schoonheid in de ontmoetingen en tijdelijke verbindingen onderweg. En in de momenten dat je, zoals Niko zegt, jezelf tegen komt.
Dat ik het spannend vind om te gaan ervaren hoe ik mij zal voelen in een onbekende omgeving op momenten dat het niet lekker gaat, fysiek of mentaal. Wie blijk ik op die momenten te zijn?
En dat ik nog zoekende ben welke bestemming ik voor mijn eerste pelgrimstocht voor mij zie. Ja, eerste tocht. Want over één punt waren alle pelgrims het eens: het blijft nooit bij die ene keer!
foto rechts: Leoni Jansen (r) met Silayo Neema Ntalel.
Er waren nog veel meer inspirerende verhalen van pelgrims. Wellicht kom ik daar in een volgend blog op terug.
Wist je dat…
...meer dan 14.000 mensen lid zijn van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob? En dat het genootschap je helpt met het voorbereiden van de pelgrimstocht met workshops, lezingen en praktische informatie? Zelf ben ik, als lid, erg te spreken over het informatieve en inspirerende tijdschrift dat je op papier of online vier keer per jaar ontvangt.
Een Keniaans ‘ommetje’
Leoni Jansen trad tijdens de pelgrimsavond op met haar partner Jeroen Kramer en met zangeres Silayio Neema Ntalel uit Kenia. Hun gezamenlijke uitvoering van Amazing Grace maakte het stil in de zaal. En ga je ooit wandelen in Kenia? Pas op, zei Silayio, als iemand zegt dat iets ‘vlakbij’ is. Vlakbij in Kenia kan zomaar tien kilometer of verder weg zijn…
Je kunt mijn wandelavonturen ook volgen op Instagram.
Reactie plaatsen
Reacties
Dankjewel Niko, voor de link naar de documentaire, ik heb het aangepast in de tekst.
De documentaire over het Olavspath heet:
The path to Nidaros en is te vinden op Vimeo
Hij is van Hilse de Groot